رمزگشایی خوانندۀ درون‌متن، در داستان شیخ صنعان

Authors

  • امیراسماعیل آذر دانشیار گروه زبان و ادبیات، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران
  • زهرا انصاری دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران
Abstract:

«خوانندۀ درون‌متن» رویکردی انتقادی در ادبیات است که پایۀ آن بر اساس نظریۀ خواننده‌محور بنا شده‌است. ولفگانگ آیزر و آیدن چمبرز با کاربست آن در متن برای برقراری ارتباط دوسویۀ بین نویسنده و خواننده، به دنبال رمزگشایی از خویشتنِ دوّم مؤلّف در متونِ باز هستند؛ زیرا مؤلّف زبده شگردهایی را درون متن می‌آفریند و خواننده با نسبیّت باوری در هر بار خوانش، با کشف شگردی به عنوان برگ برنده و ارتباط با مؤلّف، پاداش دریافت می‌کند. در میان آثار فاخر کلاسیک، حکایت شیخ صنعان جزء آثاری است که سرشار از این شگردهاست. ارتباط مؤلّف از گذر این دیدگاه، به همراه خوانش خلاّق خوانندۀ معاصر، چهرۀ جدیدی از ادبیات ایرانی‌ـ اسلامی به جهان عرضه می‌کند. این مقاله بنابر مؤلّفه‌های مستتر از خوانندۀ درون‌متن و اصول روایت‌شناسی، به دنبال یافتن نشانه‌هایی از این رویکرد در حکایت شیخ صنعان است. نگارندگان با بررسی این رویکردها و تطبیق آن با حکایت شیخ صنعان، اثر مورد نظر را دارای قابلیت بالایی برای رمزگشایی خوانندۀ درون‌متن دانسته‌اند. قدرت عشق، تنوع واژگان، نوع روایتِ راوی، گره‌گشایی، گره‌افکنی و کنش‌های استعلایی، ارتباط دوسویه‌ای را بین مؤلّف و خوانندۀ خاص «برای سیر به ژرف‌ساخت داستان» ایجاد کرده‌است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شخصیت‌پردازی در داستان شیخ صنعان

عطار خالق حکایت‌های تمثیلی فراوانی است که در منطق الطیر و آثار دیگر او دیده می‌شود. حکایت شیخ صنعان یکی از داستان‌های زیبای تمثیلی است که حاوی مطالبی درباره‌ی سفر معنوی شیخی زاهد است که مریدان فراوانی زیر سایه او تربیت شده‌اند، اما خود دچار خود بینی است و برای فرار از این ورطه نیاز به آزمونی سخت دارد. شخصیت پردازی یکی از عناصر مهم داستان است که به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. در این پژوهش با بر...

full text

شخصیت‌پردازی در داستان شیخ صنعان

عطار خالق حکایت‌های تمثیلی فراوانی است که در منطق الطیر و آثار دیگر او دیده می‌شود. حکایت شیخ صنعان یکی از داستان‌های زیبای تمثیلی است که حاوی مطالبی درباره‌ی سفر معنوی شیخی زاهد است که مریدان فراوانی زیر سایه او تربیت شده‌اند، اما خود دچار خود بینی است و برای فرار از این ورطه نیاز به آزمونی سخت دارد. شخصیت پردازی یکی از عناصر مهم داستان است که به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. در این پژوهش با بر...

full text

عناصر دگردیسی در داستان شیخ صنعان و دختر ترسا

انسان در طول زندگی خود ممکن است دچار دگرگونی در اعماق وجودش شود و همین دگرگونی است که مسیر زندگی او را متحوّل می­نماید. داستان شیخ صنعان نیز، داستان تحوّل و دگردیسی انسانی است که با یک تلنگر، اعماق درونش فرومی­ریزد و نهان وجودی ضمیرش آشکار می­گردد. در این داستان چند عامل ازجمله رؤیا، عشق، گناه و مرگ نقش بارزی  در تحوّل دو شخصیّت اصلی داستان ایفا می­کنند که هریک از این عوامل در جای خود درخور تأمّل و ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 1

pages  41- 60

publication date 2019-04-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023